Δεν ξέρω γιατί. Άλλοι συγκινούνται από τέχνες, βιβλία, πίνακες ζωγραφικής- εμένα όσες φορές και να με βάλεις μπροστά στη Μόνα Λίζα ή στη Γκέρνικα δεν συγκινούμαι- άλλοι όταν βλέπουν μωρά, όταν διαβάζουν ένα όμορφο ποίημα, όταν ακούν ένα όμορφο τραγούδι ή μια μελωδία και από πολλά πολλά άλλα.
Εμένα με συγκινούν πολύ οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, ειδικά όταν βλέπω ένα ηλικιωμένο ζευγάρι να κάνει, Κυριακή απόγευμα, τη βόλτα του στην πλατεία χεράκι χεράκι. Στην Ελλάδα δεν έχω δει κάτι τέτοιο, εδώ όλα τα ‘μεγάλα ζευγαράκια’ κρατιούνται σφιχτά χέρι με χέρι. (Το πιο ωραίο ήταν όταν είδα ζευγάρι τυφλών με τα μπαστουνάκια να κάνει βόλτα μια ηλιόλουστη μέρα- νεαρό ζευγάρι).
Η φωτογραφία παραπάνω αποτυπώνει μια πραγματικότητα. Τα ηλικιωμένα ζευγαράκια περπατάνε χέρι-χέρι αλλά αφήνουν μια μικρή απόσταση ανάμεσα τους, είναι το δικαίωμα του καθενός να’ χει το δικό του χώρο, (αναφαίρετο δικαίωμα για να κρατάει ο γάμος τόσα χρόνια) όμως τα χέρια ενωμένα, το ίδιο ισχύει και στο κρεβάτι τους, στον τρόπο που κοιμούνται, υπάρχει απόσταση, όποιος έχει διαβάσει το «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας» του Marques καταλαβαίνει πολύ καλά τι εννοώ.
Δεν ξέρω γιατί. Ίσως μάλλον επειδή τους συμπαθώ, επειδή τους σέβομαι, σέβομαι έναν γέρο, μια ζωή ολόκληρη, και ούτε καν μπορώ να φανταστώ τι μπορεί να σημαίνει μια ζωή ολόκληρη.
Πόσες αναμνήσεις, άλλες γλυκιές, άλλες πικρές, άλλες χαμένες στο χρόνο, στα βάθη του μυαλού, χωρίς να γνωρίζεις το πότε, το πώς, το γιατί και πάντα να μένεις με την αμφιβολία, ήτανε δεν ήτανε, ήταν τότε ή όχι, να χρειάζεσαι ώρες να βγεις απ’ αυτό το παιχνίδι της μνήμης, να βρεις το κουράγιο να κλείσεις όλα τα παράθυρα που ανοίγουν αυτόματα το ένα μετά το άλλο. Ο Νίκος Δήμου στο ‘Οι Δρόμοι μου’ (η τρόπον τινά αυτοβιογραφία του) γράφει στον πρόλογο «Είμαι σίγουρος ότι έγραψα την αλήθεια- αλλά δεν είμαι σίγουρος πως δεν τη φαντάστηκα»
Εκεί, χαμένοι σε τόσες αναμνήσεις, φυλακισμένοι στη φυλακή των απολύτως δικών τους προσωπικών εμπειριών, αγκιστρωμένοι απ’ την ουτοπία του παρελθόντος. Μετράνε, ξαναμετράνε, δεν τους βγαίνουν τα χρόνια, οι ημερομηνίες ένα κοπάδι πουλιά που όσο και αν προσπαθούν να τα βάλουν σε μια σειρά, εκείνα πετάνε μακριά και χάνονται. Τι μένει πια; Καρτερούν με λαχτάρα και κρυφή ανησυχία.
(Μιλούσε κάποτε ο Αθερίδης στο Φώτη και τη Μαρία για την ασφάλεια της ανάμνησης, για παράδειγμα θυμάσαι ότι το πρωί πέρασες το δρόμο, ξέρεις ότι τον πέρασες, δεν κινδυνεύεις να σε πατήσει αμάξι, έχει συμβεί, ξέρεις το αποτέλεσμα, υπάρχει ασφάλεια.)
Πιστεύω πως όσο μεγαλώνουμε και πληθαίνουν οι αναμνήσεις, τόσο πιο πολύ χάνεται αυτή η ασφάλεια που προσφέρει η ανάμνηση. Λόγια, πράξεις και γεγονότα γίνονται ένα, παίρνουν όλα μια εικόνα στο μυαλό μας. Όταν ακούς τη λέξη, αυτόματα βλέπεις την εικόνα, η οποία περιλαμβάνει τα πάντα. Κι αν μια λέξη σου δίνει μια εικόνα με χίλιες λέξεις, σκέψου τι γίνεται στους ανθρώπους που το μυαλό τους είναι γεμάτο (πόσα χρόνια!) από αναμνήσεις, αστράφτουν οι εικόνες και τους κατακλύζουν με λέξεις. Υπάρχουν λέξεις με τέτοιο συναισθηματικό φορτίο που μπορούν να προκαλέσουν εμφράγματα. Θυμάμαι τον παππού μου, όποτε –κάθε Κυριακή μεσημέρι στο Θεσσαλία- άκουγε το Να’ σαν τα νιάτα δυο φορές και τον έπαιρναν τα κλάματα, μεγάλες συγκινήσεις.
Όταν βλέπω ένα γέρο ή μια γριά αυτά σκέφτομαι, τι σκέφτονται, αν παίζουν αυτό το παιχνίδι και αν βγαίνουν νικητές, ενάντια στο χρόνο. Θυμούνται τόσα, κι άλλα τόσα, απ’ τα παιδικά τους χρόνια, πολέμους, κακουχίες, πείνα, δίψα, φτώχεια, χαρές, λύπες, αγάπες, χωρισμούς, ξενιτιά, φιλίες, γλέντια, το/τη σύντροφο που πιο πάνω δεν μπορεί να φτάσει η αγάπη τους, απώλειες (έχασαν παππούδες, γονείς, φίλους, συντρόφους). Τώρα βλέπουν τον κύκλο της ζωής, μπροστά τους, τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους, τη συνέχεια.
Κι όμως επιμένουν να ζουν, (και δε μένουν για να επιζούν), επιμένουν να θυμούνται, αφού όλοι και όλα υπάρχουν ακόμα εκεί, έχουν γίνει η ίδια η ζωή τους. Βγαίνουν νικητές ενάντια στη ματαιοδοξία, στο θάνατο, στον ίδιο το χρόνο. Το ότι υπάρχουν οι γέροι είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της ελπίδας, της νίκης, της αισιοδοξίας, είναι παρήγορο να βλέπεις πως ξεπέρασαν όλα αυτά που πέρασαν (έστω κι αν τα κουβαλάν για πάντα μαζί τους και πονάν ακόμα). Ακόμα, οι γέροι άνθρωποι που συνεχίζουν να ζουν παρά τα προβλήματα του γήρατος, αρρώστιες κλπ. δείχνουν το δρόμο της υπομονής και του θάρρους..
Αυτό πρέπει να’ ναι. Έρωτας για τη ζωή. Σεβασμός σε μια ζωή ολόκληρη. Στο ταξίδι τους.
No comments:
Post a Comment